اختلال مصرف مواد یک اختلال مزمن و عود کننده است که هزینه های مستقیم و غیر مستقیم زیادی را به بیماران و جامعه تحمیل می کند. اختلال مصرف اپیوئید در دهه های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته که به عنوان یکی از مشکلات و نگرانی های عمده دولت ها تبدیل شده است. از جمله اپیوئیدها و مشتقات آن می توان از مورفین، هروئین، دارو های مسکن مانند ویکودین و اکسی کوانتین نام برد که حتی در اشکال دارویی نیز به میزان قابل توجهی مورد سوء مصرف قرار می گیرند. وابستگی به مواد مخدر با مشکلات سلامتی و اجتماعی متعددی از قبیل افزایش خطر ابتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی، مرگ و میر، جرایم عمد و غیر عمد، بیکاری، مسائل قانونی و مشکلات بین فردی ارتباط دارد. اختلال مصرف اپیوئید در تمامی سطوح اقتصادی و اجتماعی جامعه دیده میشود و با مشکلات زناشویی و عدم ثبات شغلی نیز همراه می باشد. در ایالات متحده حدود چهار صد هزار نفر در یک ماه گذشته سوء مصرف داشته اند و چهار میلیون نفر مصرف غیر پزشکی مسکن های تجویزی درد را گزارش نموده اند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سه میلیون نفر در ایالات متحده و تقریبا شانزده میلیون نفر در سراسر جهان اختلال مصرف اپیوئید در گذشته و یا در حال حاضر را تجربه کرده اند. هزینه های قابل استناد به سوء مصرف اپیوئید ،7/55 بیلیون (هزار میلیون) دلار در سال 2022برآورد شده است. در طرح ملی شیوع شناسی مصرف مواد مخدر در بین شهروندان ایرانی که در سال 1395 انجام شد، نرخ شیوع برای جمعیت 15 تا 64 سال کشور، معادل 65/2 درصد برآورده شد که نوع مواد مصرفی به ترتیب: تریاک 02/52 درصد، شیشه 22/26 درصد، هروئین فشرده94/15 درصد هروئین 77/9 درصد، حشیش 43/6 درصد، اکستازی 08/3 درصد و شیره 83/2 درصد بوده است. در سال 1402هزینه مستقیم اعتیاد در کشور مبلغی در حدود 3 میلیارد دلار بوده که معادل 15 درصد درآمد نفتی کشور در شرایط عادی است.
- Li M, Peterson C, Xu L, Mikosz CA, Luo F. Medical Costs of Substance Use Disorders in the US Employer-Sponsored Insurance Population. JAMA Netw Open. 2023 Jan 3;6(1):e2252378. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2022.52378. PMID: 36692881; PMCID: PMC9972180.
- Kim SJ, Medina M, Chang J. Healthcare Utilization of Patients with Opioid Use Disorder in US Hospitals from 2016 to 2019: Focusing on Racial and Regional Variances. Clin Drug Investig. 2022 Oct;42(10):853-863. doi: 10.1007/s40261-022-01192-0. Epub 2022 Aug 24. PMID: 36001256; PMCID: PMC9399995.
- Nolte-Troha C, Roser P, Henkel D, Scherbaum N, Koller G, Franke AG. Unemployment and Substance Use: An Updated Review of Studies from North America and Europe. Healthcare (Basel). 2023 Apr 20;11(8):1182. doi: 10.3390/healthcare11081182. PMID: 37108016; PMCID: PMC10137824.
- Dydyk AM, Jain NK, Gupta M. Opioid Use Disorder. [Updated 2024 Jan 17]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553166/
- Miron O, Barda N, Balicer R, Kor A, Lev-Ran S. Association of opioid use disorder with healthcare utilization and cost in a public health system. Addiction. 2022 Nov;117(11):2880-2886. doi: 10.1111/add.15963. Epub 2022 Jun 12. PMID: 35638374; PMCID: PMC9796021.
- Amin-Esmaeili M, Rahimi-Movaghar A, Sharifi V, Hajebi A, Radgoodarzi R, Mojtabai R, Hefazi M, Motevalian A. Epidemiology of illicit drug use disorders in Iran: prevalence, correlates, comorbidity and service utilization results from the Iranian Mental Health Survey. Addiction. 2016 Oct;111(10):1836-47. doi: 10.1111/add.13453. Epub 2016 Jul 27. Erratum in: Addiction. 2017 Apr;112(4):733-734. doi: 10.1111/add.13761. PMID: 27177849.
- Masoudkabir, F., Shafiee, A., Heidari, A. et al. Epidemiology of substance and opium use among adult residents of Tehran; a comprehensive report from Tehran cohort study (TeCS). BMC Psychiatry 24, 132 (2024). https://doi.org/10.1186/s12888-024-05561-1
